Toen Sharon R. * ongeveer tien jaar oud was, zat ze met haar familie in een zwembad en voelde ze plotseling het water om haar heen niet. 'Ik was omringd door tientallen andere kinderen en hun ouders, herinnert ze zich. 'Maar zelfs met mijn hoofd boven water drongen hun stemmen niet in mijn oren en mijn brein begreep ze niet. Ik heb zojuist mensen in het zwembad geobserveerd zonder het gevoel van 'nat' om me heen te voelen.
Ze besefte het toen niet, maar Sharon, nu 30, had een van haar eerste ervaringen met dissociatie: een psychologisch fenomeen waarin iemand zich los van zichzelf of van de realiteit voelt. Haar dissociatieve afleveringen blijven vandaag bestaan, en hoewel ze meestal maar een paar seconden per keer duren, maakt ze ze niet minder eng. 'Fysiek voel ik me zwevend. Mijn huid tintelt en ik voel me buiten mezelf - alsof iemand mezelf observeert en observeert waar ik voor sta, zegt ze. 'Ik voel me niet solide, maar alsof ik boven of naast wat er gebeurt. Er is mij verteld dat mijn gezicht leeg wordt en ik niet vaak knipper met mijn ogen, en ik krijg soms een verre blik in mijn ogen.
Als dit u bekend voorkomt, bent u niet de enige. In feite komt dissociatie veel vaker voor dan u zou denken. Volgens de National Alliance on Mental Illness (NAMI) zal bijna de helft van de volwassenen minstens één dissociatieve episode in hun leven doormaken.
Volgens NAMI ontwikkelt dissociatie zich meestal als een manier voor mensen om met trauma om te gaan. Dit gold voor Sharon, die op achtjarige leeftijd seksueel werd misbruikt en in haar 20e de diagnose posttraumatische stressstoornis (PTSS) kreeg. 'Vanaf (leeftijd acht) tot nu heb ik altijd gedissocieerd, zegt ze. 'Meestal gebeurt het wanneer ik overweldigd word door wat er om me heen gebeurt.
Maar er zijn verschillende andere redenen waarom mensen kunnen loskoppelen van PTSS, zegt Gail Saltz, MD, universitair hoofddocent psychiatrie aan de NewYork-Presbyterian Hospital Weill-Cornell School of Medicine en de auteur van The Power of Different: The Link Between Disorder and Genius. 'Dissociatie gebeurt niet alleen na een traumatische gebeurtenis, zegt ze. 'Je zou (niet-traumagerelateerde) paniekaanvallen met dissociatie kunnen hebben, of je zou een dissociatieve stoornis kunnen hebben als (dissociatie) het enige is dat je ervaart.
Dus waarom gebeurt het precies, en is er een manier om te voorkomen dat het gebeurt? Ik vroeg geestelijke gezondheidsprofessionals om mee te wegen en enkele tips te geven voor het navigeren in een dissociatieve episode, of dit jou of iemand in je buurt overkomt.
Wat gebeurt er in iemands brein wanneer ze dissociëren?
Je hebt waarschijnlijk al eerder gehoord van de 'vecht-of-vluchtreactie', als je onder extreme stress staat en je hartslag stijgt, begin je sneller te ademen en laat je lichaam een uitbarsting van adrenaline vrij. Nou, dissociatie is een stap verder dan dat, zegt traumatherapeut Colette Lord, PhD. 'Als de (vecht-of-vlucht) poging mislukt, kan de persoon niet wegkomen of is de agressor een geliefde, dan probeert het lichaam zichzelf te behouden door af te sluiten en zo weinig mogelijk energie uit te geven, zegt ze. 'Het is het laatste noodsysteem van het lichaam waarin de hersenen het lichaam voorbereiden op letsel.
Onderzoekers hebben dit vanuit een evolutionair perspectief uitgelegd. Terwijl vecht-of-vlucht ons voorbereidt om te vluchten voor gevaar, stelt deze 'angststilstand' ons in wezen in staat om dood te spelen - het is moeilijker (indien onmogelijk) om te bewegen of te spreken, onze emoties zijn verdoofd en de bronnen van ons lichaam zijn bewaard voor dreigende schok.
Onderzoek naar hersenbeeldvorming heeft aangetoond dat bijna elk gebied van de hersenen een afname in activering heeft tijdens dissociatie, voegt Dr. Lord eraan toe. Psychiater Daniel Amen, MD, zegt dat zijn eigen beeldvormende werk rond dissociatie abnormale activiteit heeft aangetoond in de temporale lobben, in het bijzonder degene die geassocieerd worden met spraak en gehoor en in het limbisch systeem, dat emotie en geheugen regelt. Dr. Lord zegt dat dissociatie ook een chemische component heeft. 'Het lichaam geeft zijn eigen opioïden en cannabinoïden vrij, die percepties van fysieke en emotionele pijn verminderen en rust en een gevoel van onthechting van wat er gebeurt produceren, merkt ze op.
Dissociatie kan gebeuren tijdens een traumatische gebeurtenis, maar het kan ook daarna blijven terugkeren. 'Voor degenen die PTSS en gerelateerde aandoeningen hebben ontwikkeld, blijven hun hersenen alert op potentieel gevaar, zegt dr. Lord. 'Hun hersenen reageren op dingen die zelfs enigszins emotioneel of fysiek bedreigend zijn alsof het een situatie van leven of dood is, en reageren dienovereenkomstig. En, zoals Dr. Saltz eerder zei, dit kan ook onafhankelijk van een specifiek trauma gebeuren. (Meer daarover in een seconde.)
Hoe voelt dissociatie aan?
Hoewel dissociatie iedereen kan overkomen, ongeacht leeftijd, geslacht of etniciteit, ziet het er niet van persoon tot persoon hetzelfde uit. 'Omdat mensen verschillende hersenpatronen hebben, kunnen hun symptomen variëren van periodes van ruimtelijkheid, tot paniek, tot woede-uitbarstingen, zegt dr. Amen. Iemand kan ook in trance gaan en zich helemaal niet bewust zijn van wat er om hem heen gebeurt, voegt Dr. Lord toe.
hoe je je excuses kunt aanbieden als je niets verkeerd hebt gedaan
Dat gezegd hebbende, er zijn een paar verschillende categorieën dissociatie die experts in de geestelijke gezondheidszorg erkennen. 'Depersonalisatie is een vorm van dissociatie waarbij je het gevoel hebt dat je buiten jezelf bent en je geen bewuste controle hebt over je identiteit, zegt dr. Saltz. 'Derealisatie is een andere vorm, die voelt alsof dingen op een bepaalde manier niet echt zijn.
Dr. Saltz voegt eraan toe dat veel mensen met PTSS flashbacks hebben voor de traumatische gebeurtenis die ze hebben meegemaakt tijdens dissociatieve afleveringen. 'Die opdringerige flashbacks zijn als een dagdroom waar je niet mee kunt stoppen en je bent je niet bewust van wat er nu aan de hand is.
In andere gevallen, zegt Dr. Lord, kan een persoon die dissociatie ervaart, het gevoel hebben dat hij volledig iemand anders is. 'Voor sommigen die als kinderen zijn misbruikt, kunnen ze worden geactiveerd en zichzelf ervaren als een klein kind in hoe ze reageren en voelen. De persoon weet dat ze volwassen zijn, maar heeft een heel sterk gevoel kind te zijn, zegt ze. De meest extreme vorm van dit fenomeen is dissociatieve identiteitsstoornis (die vroeger meervoudige persoonlijkheidsstoornis werd genoemd). 'In deze ervaring hebben de zelfstaten van de persoon bepaalde identiteiten en reactiepatronen en hebben ze een gevoel van individuele autonomie ontwikkeld, zegt Dr. Lord. 'Deze verschillende delen weten misschien niet wat andere delen doen als ze uitkomen. (Naar schatting 2 procent van de bevolking heeft een dissociatieve aandoening zoals dissociatieve identiteitsstoornis, per NAMI.)
hardlooptrainingen op afstand
Wat veroorzaakt dissociatie?
Net zoals er veel verschillende vormen van dissociatie zijn, zijn er een heleboel dingen die een aflevering kunnen aftrappen als je daar vatbaar voor bent. 'Stressvolle situaties, een gebrek aan slaap, lage bloedsuikerspiegel en een emotioneel geheugen dat aan een van de eerste trauma's herinnert, zijn veel voorkomende triggers, zegt dr. Amen.
Dr. Lord voegt eraan toe dat het vooruitzicht om alleen te zijn bij sommige mensen ook tot dissociatie kan leiden. 'Een van de belangrijkste manieren waarop wij als sociale wezens met bedreigingen omgaan, is door sociale steun te zoeken, legt ze uit. 'Dus iemand die een gewapende overval heeft overleefd, zou kunnen dissociëren wanneer ze worden geconfronteerd met hun partner op reis voor werk en hen met rust laten, omdat het onveilig voelt en onveilig door hun hersenen wordt geïnterpreteerd als leven of dood.
In het geval van Sharon zijn er twee triggers die ze heeft geïdentificeerd. 'Ik ben geneigd te dissociëren bij grote evenementen, zoals conferenties of bars, waar ik omringd ben door mensen die ik niet ken op een plek waar ik nog nooit eerder ben geweest. Het is emotioneel gemakkelijker voor mij om met een situatie om te gaan als ik er niet & lsquo; echt ben ', zegt ze. 'Aan de andere kant van mijn ervaring dissocieer ik vaak tijdens intieme tijden: seks hebben met een partner.
Maar voor andere mensen, zegt Dr. Saltz, kan dissociatie plaatsvinden zonder een duidelijke oorzaak. 'Er is helemaal geen trigger, en dat is het probleem, zegt ze. Het is zeldzaam, maar iedereen kan ervaar het, al dan niet gekoppeld aan een specifiek trauma.
Is er iets dat je kunt doen om dissociatie in zijn sporen te stoppen?
Experts zijn het erover eens dat er veel dingen zijn die je kunt doen om de ernst van dissociatieve afleveringen te verminderen en ze zelfs helemaal uit te roeien. De eerste stap, ongeacht de oorzaak van uw dissociatie, is hulp zoeken bij een professional in de geestelijke gezondheidszorg. 'Vanuit preventief oogpunt is het vaak essentieel om in goede therapie te komen om het trauma aan te pakken en te verwerken, zegt dr. Lord. 'Zodra de trauma's volledig & lsquo; zijn verteerd,' neemt de kans op dissociatie sterk af en kan het zelfs oplossen. Uw therapeut kan ook medicatie aanbevelen (zoals antidepressiva) om geestelijke gezondheidsproblemen te helpen beheersen die vaak worden geassocieerd met dissociatie. (Therapie en medicatie zijn ook de gebruikelijke behandelingskuur voor mensen met dissociatieve aandoeningen.) Dr. Lord zegt dat activiteiten die ritme en betrokkenheid vereisen, zoals dansen of zingen, op de langere termijn ook nuttig kunnen zijn voor overlevenden van trauma, omdat ze helpen verbind je met je lichaam en andere mensen.
Experts zijn het erover eens dat het ook belangrijk is om een arsenaal aan aardtechnieken bij de hand te hebben, wat nuttig kan zijn als je een dissociatieve aflevering voelt aankomen. 'Je voordeel doen met elk zintuig dat je hebt en je geest in iets heel concreets wortelen, kan nuttig zijn, zegt Dr. Saltz. 'Dus bijvoorbeeld vanaf 100 en aftellen in gedachten of hardop door drieën. Iets koud houden, zoals een ijsblokje, of iets als pepermuntolie ruiken, kan een dissociatieve episode helpen ontsporen of krimpen. Dr. Amen voegt eraan toe dat het luisteren naar vrolijke muziek of iets eten ook kan helpen om je toestand snel te veranderen, terwijl Sharon's go-to-technieken een elastische haarband om haar pols breken en alle groene dingen tellen die ze kan zien.
Wat jij niet doen willen doen, zegt Dr. Saltz, is gewoon vermijden wat je dissociatieve afleveringen veroorzaakt. 'Kort gezegd, wat dat doet is versterking (dissociatie) als coping-mechanisme, zegt ze. 'Je hebt meer kans om het te helpen verdwijnen als je in staat bent om die triggers in een therapeutische setting opnieuw te creëren. Als je leert omgaan met de symptomen, word je ongevoelig voor de trigger.
En wat als iemand anders in je leven degene is die dissocieert? 'Ga gewoon bij ze zitten en concentreer u op ondersteunende uitspraken, zoals & lsquo; Ik ben hier bij u,' & lsquo; Het komt wel goed ', of & lsquo; ik ga u helpen,' zegt Dr. Saltz. 'Je kunt deelnemen aan hun wortels in het heden, maar je wilt ze niet afschudden of iets agressiefs doen om ze te laten voelen dat ze er nu zijn. Dat kan de persoon zelfs angstiger maken.
Het maakt niet uit hoeveel dissociatie je leven beïnvloedt, zegt Sharon, weet alleen dat er hulp beschikbaar is. 'Allereerst ben je niet gek! ze zegt. 'Ik kan niet genoeg pleiten om met therapie te praten en uit te vinden wat je triggers zijn. Het heeft me jaren van studeren, oefenen en beheren in mijn leven gekost, en het is moeilijk om mindful en aanwezig te zijn - maar het is minder eng dan ontsnappen.
* We hebben de volledige naam van Sharon onthouden om haar privacy te beschermen.
Nieuwe medicijnen voor geestelijke gezondheid beginnen? Stel uw arts eerst deze vragen. En als u het in de eerste plaats moeilijk vindt om hulp te vragen, kan deze app de oplossing zijn.
